Wat is ADD/ Attention Defecit Disorder?

AD(H)D, een afkorting van ‘Attention Deficit (Hyperactivity) Disorder’, wordt gekenmerkt door een drietal kernsymptomen:

1. concentratiestoornissen (of wel problemen met het vasthouden van de aandacht)
2. impulsiviteit (ofwel problemen met impulsbeheersing- of remming)
3. hyperactiviteit (ofwel over beweeglijkheid en moeite met stil zitten)

Mensen met ADHD hebben, meer dan anderen, moeite met het richten van hun concentratie. Bij 3 tot 5% van de kinderen komt deze stoornis voor. De hyperactiviteit staat bij kinderen duidelijker op de voorgrond, in vergelijking tot volwassenen. Ook zijn er mensen, die niet hyperactief zijn. Dit werd in eerdere versies van de DSM IV het ADD type genoemd. Dit Blog is gericht op ADD problematiek, welke in de DSM IV tegenwoordig het ‘overwegend onoplettend type’ wordt genoemd. Hier enkele feiten over AD(H)D:

• ADHD bij volwassenen is slechts onlangs erkend als officiële diagnose.
• ADHD heeft een sterke erfelijke component en wordt in de kinderjaren vaker onderkend bij jongens. Dit vanwege de hyperactiviteit-component. Meisjes hebben vaker ‘het overwegend onoplettende’ subtype: ADD. Bij volwassen daarentegen komt ADD evenveel onder vrouwen als onder mannen voor.
• Een diagnose van ADD wordt gemaakt op basis van de klinische geschiedenis, de aanwezige symptomen en de persoonlijke- en familiegeschiedenis.
• Het gebruik van medicatie (voornamelijk methylfenidaat) blijkt vooral effectief in combinatie met therapie, het vergroten van inzicht in de stoornis en coaching.

DSM IV Criteria voor ADD

Drie typen categorieën voor ADHD:
In de DSM-IV worden de criteria beschreven van de symptomen waaraan moet worden voldaan om van ADHD te spreken. Er zijn daarbij drie categorieën mogelijk waarbij er combinaties van de kenmerken gemaakt worden. Afhankelijk van de dominantie van bepaalde symptomen onderscheidt men:

• het overwegend onoplettende type, ook wel ADD genoemd. In dit type ontbreekt de H van hyperactiviteit.
• het overwegend hyperactief-impulsieve type, die slechts zelden voorkomt.
• het gecombineerde type. Het gecombineerde type kenmerkt zich door zowel concentratieproblemen, hyperactiviteit als impulsiviteit.

De terminologie kan wat verwarrend werken, maar de deskundigen bekijken ADHD samenvattend als een aandachtsstoornis, waarbij sommige mensen een hyperactieve component kunnen hebben. Aldus, zou het moeten worden gezien als stoornis die invloed heeft op de concentratie, zelf-controle, en het uitvoerende functioneren.

Kenmerken van ADD
Studies laten zien dat er voortdurend sprake is desorganisatie, onoplettendheid, en impulsiviteit. Deze kenmerken typeren de ADD-er door het leven heen. ADD beïnvloedt bepaalde capaciteiten:

• snel afgeleid zijn door irrelevante dingen en geluiden;
• moeite hebben met plannen en organiseren;
• problemen hebben met taken afmaken en deadlines halen;
• falen in het concentreren op details en hierdoor slordige fouten maken;
• zelden instructies nauwkeurig en compleet opvolgen;
• verliezen of vergeten van dingen als sleutels, portemonnee, reisdocumenten en spullen die nodig zijn om een taak uit te voeren.
• Korte termijn geheugen
• Omgaan met emoties

Voorwaarde: zes (of meer) van de volgende symptomen van aandachtstekort zijn gedurende ten minste 6 maanden aanwezig geweest in een mate die niet past bij het ontwikkelingsniveau.

• Slaagt er niet in voldoende aandacht te geven aan details of maakt achteloos fouten in schoolwerk, werk of andere activiteiten.
• Heeft vaak moeite de aandacht bij taken of spel te houden.
• Lijkt vaak niet te luisteren als zij direct aangesproken wordt.
• Volgt vaak aanwijzingen niet op en slaagt er vaak niet in schoolwerk, karweitjes af te maken of verplichtingen op het werk na te komen.
• Heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
• Vermijdt vaak, heeft een afkeer van of is onwillig zich bezig te houden met taken die een langdurige geestelijke inspanning vereisen (zoals school- of huiswerk)
• Raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken en bezigheden (bijvoorbeeld speelgoed, huiswerk, potloden, boeken of gereedschap)
• Wordt vaak gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels.
• Is vaak vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden

Deze kenmerken moeten méér dan gemiddeld voorkomen, al langere tijd bestaan en niet veroorzaakt worden door andere (psychiatrische) stoornissen.